Onderhoud Kapitaalgoederen

De gemeenteraad heeft in 2022 besloten dat het beheerniveau op groen structureel omhoog moet van niveau C naar B. Daarnaast is geld beschikbaar gesteld voor dorpscentra en parels. Het benodigde budget is opgenomen in de begroting vanaf 2023. In het afgelopen jaar vond het beheer van de openbare ruimte nog plaats vanuit de bestaande beleidskaders en budgetten met de onderhoudsniveaus uit onderstaande tabel.

Het beleidskader
Voor het onderhoud, renoveren en vervangen van wegen is geen beleidskader opgesteld. Er is wel een LIOR (Leidraad inrichting openbare ruimte), waarin wordt aangegeven wat voor materialen de voorkeur hebben op bepaalde plaatsen. Daarnaast worden ook het Integrale beheerplan 2020-2025 en het GVVP 2022 als basis genomen.

Consequenties van het beleidskader
In 2022 is het herijkte GVVP vastgesteld. Uitgangspunt is dat we in de wegenstructuur onderscheid maken tussen de hoofdstructuur en woonstraten en dat we openbaar vervoer en fietsverkeer stimuleren. In dit herziene plan is nu ook als deelproject de doorfietsroute Utrecht - Veenendaal opgenomen.

In het beheerplan is gekeken hoe de gemeente de wegen met beperkte middelen in een veranderende samenleving zo goed mogelijk kan beheren en onderhouden. Door inspecties wordt de conditie van het wegdek in de gaten gehouden en kan het optimale moment voor vervanging worden bepaald. Participatie van de inwoners, integraal werken en kijken naar innovatieve en duurzame mogelijkheden staan centraal. Klimaat adaptatie wordt steeds belangrijker. Zeker op het maaiveld niveau kunnen diverse maatregelen worden genomen. Bijvoorbeeld ontstenen en het vergroenen van parkeervakken. Bij de voorbereiding aan werk aan de wegen wordt gekeken hoe het opvangen van regenwater en verkeerskundige herinrichtingen kunnen worden meegenomen in de vervanging van een wegdek.
Op dit moment wordt er dorpsgericht gewerkt. Dat betekent dat er elk jaar een investering per dorp is vastgesteld. Er is elk jaar ook een investering voor de gehele gemeente beschikbaar om in de andere dorpen urgente werkzaamheden te kunnen uitvoeren en grote werken voor te bereiden.

Realisatie
In 2022 zijn in het kader van het dorpsgericht werken in  Driebergen en Doorn diverse wegen gerenoveerd. In Driebergen dorp moest ook rekening worden gehouden met de aanleg van glasvezel en het vervangen van asbest cementleidingen voor gas en water. In Amerongen is in het oude dorp een aantal wegen vervangen, dit betreft het project Wateroverlast Amerongen deelgebied 3.
Verder zijn in diverse dorpen en buitengebieden wegen geïnspecteerd en gemonitord en zijn diverse werken voorbereid.
Verder is er gewerkt aan de voorbereiding van een aantal deelprojecten, zoals de verbinding van de Groene Entree in Amerongen.

Financiën
De totale kosten bestaan uit € 1,3 miljoen aan apparaatskosten, € 1,2 miljoen aan kapitaallasten en € 2,2 miljoen voor regulier onderhoud aan wegen en verkeersvoorzieningen. Van de bestaande investeringen is er € 2,3 miljoen besteed voor renovatie en vervanging van wegen. Daarnaast is er ook een bedrag van € 19.545 besteed van de investeringen van het GVVP.
Wegen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Voor dit onderdeel is geen beleid opgesteld. De gemeente volgt de lijn die is vastgelegd in het Integrale beheerplan 2020-2025.

Consequenties van het beleidskader
De civieltechnische kunstwerken in de gemeente dienen een tweetal doelen. Enkele voorzieningen, bijvoorbeeld vlonders en steigers, dienen vooral een recreatief doel. Andere voorzieningen dienen een technisch doel. Dat beschoeiingen in goede conditie blijven, is van belang om ook schade aan nabijgelegen wegverharding te voorkomen. Ook hier is veiligheid de basis van het opstellen van onderhoud- en vervangingsplannen.

Realisatie
In 2022 is de brug aan De Roode Haan in Overberg gerenoveerd. De brug bij de Boterbloem in Driebergen in volledig vervangen. Verder zijn er nog twee steigers in Leersum vervangen.

Financiën
Er is in totaal € 60.000 uitgegeven aan regulier onderhoud en € 131.000 besteed aan de investeringen voor civiele kunstwerken.

Civiele kunstwerken heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
De Nota Openbare Verlichting, Beleid en Uitvoering is door de Raad vastgesteld  op 12 mei 2016. Ons areaal is sterk verouderd. De gemeente stelt veiligheid en effectiviteit als uitgangspunten. Binnen de bebouwde kom zijn hoofdwegen en hoofdfietspaden verlicht. In het buitengebied zijn zeer gevaarlijke gebieden verlicht en van oudsher een aantal buitenwegen. Bij het opstellen van de nota nam duurzaamheid  een centrale rol in. Er is onderzoek gedaan naar soort verlichting, sterkte van verlichting en hoeveelheid lichtmasten die daarvoor nodig zijn. In deze nota is nieuw beleid opgesteld over lichtniveaus en is een uitvoeringsparagraaf opgenomen voor de vervanging van alle lichtmasten. Dit is onder andere gericht op de lichtpunten met circa 2.000 te verminderen en het areaal te vernieuwen.

Consequenties van het beleidskader
Bij het vervangen van het gehele areaal is wat betreft duurzaamheid en de natuur ook goed gekeken naar lichtintensiteit en de hoeveelheid lichtmasten. Duurzaamheid wat betreft materialen was ook van belang. De  lichtintensiteit heeft in onze groene gemeente ook een effect  op de fauna. De uitvoering van een project op grote schaal, vervangen van het gehele areaal, is een flinke investering . Dit is nu zo op de markt gezet dat dit gerealiseerd kan worden met de middelen die al zijn opgenomen in de meerjarenbegroting.

Realisatie
In 2022 is de aanbesteding afgerond voor de vervanging van het verouderde areaal en is dit werk voorbereid. Dit betreft de lichtmasten en de armaturen. Alleen de verouderde lichtmasten worden in eerste instantie vervangen. Voor de armaturen wordt het gehele areaal vervangen door led verlichting. De uitvoering zal per kern worden gerealiseerd. Zolang lichtmasten nog niet zijn vervangen wordt op basis van meldingen en inspecties onderhoud uitgevoerd.

Financiën
Er is in totaal € 399.000 uitgegeven aan regulier onderhoud en is er € 18.000 besteed aan de investeringen voor het vervangen van de openbare verlichting. Dit betreft alleen voorbereidingskosten. Het vervangen start in 2023.

Openbare verlichting heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Het openbare groen bestaat uit vier onderdelen: bomen, bos- en natuurterreinen, plantsoenen en oever- en watervegetaties. Het beheerplan voor gemeentelijke bomen heeft het college in 2016 vastgesteld. Het beheerplan voor bos- en natuurterreinen is in 2016 opgesteld. Eind 2020 zijn de Beheerplannen Openbare Ruimte door de Raad vastgesteld. In deze beheerplannen staat een integrale uitvoering centraal. Onze gemeente heeft een grote hoeveelheid openbaar groen. Dit kan op verschillende manieren worden ingezet voor duurzaam opvangen van regenwater. Voorbeelden zijn wadi's, infiltratieputten en natuurlijk afvoeren via sloten naar de Uiterwaarden.
In 2018 is ook het Groenstructuurplan door de Raad vastgesteld. In dit plan wordt het gemeentelijk groenbeleid in grote lijnen beschreven. In 2022 heeft de gemeenteraad geld beschikbaar gesteld om in 2023 en verder het Groenstructuurplan te actualiseren, maar ook het herplantbeleid en beleid voor biodiversiteit.

We stimuleren bewoners de inrichting en het onderhoudsniveau te verhogen. De gemeente heeft al vele jaren een participatie plan waarin inwoners samen met de gemeente afspraken kunnen maken om onderhoud van openbaar groen uit te voeren.

Consequenties van het beleidskader
Pleksgewijs vormen wij openbaar groen om naar natuurlijker groen. Dit om bij te kunnen dragen aan onze klimaat doelstellingen en om biodiversiteit te vergroten. Wij betrekken bewoners zo veel mogelijk bij het onderhoud.

In 2022 is een start gemaakt met het herschrijven van de beheerplannen naar een meer integrale aanpak  van onderhoud van riolering, wegen, openbaar groen en klimaatadaptatie. Met ingang van 2023 is er budget gegeven om het beheerniveau van groen structureel te verhogen van C naar B.

Realisatie
Naast de reguliere werkzaamheden voor het onderhoud en vervangen van openbaar groen en bomen is er ook gewerkt aan meerdere projecten. Naast een aantal projecten voor het planten van bomen is er ook gestart met het project herstelplan Valwind Leersum. En de motie Bomen, bomen, bomen is uitgevoerd. In dit plan is voor iedere inwoner een boom geplant, dus 50.000 bomen. Voor het grootste deel in bossen en landgoederen. In samenwerking met Federatie Groene Heuvelrug zijn ca 75 bomen in onze dorpen binnen de bebouwde kom geplant.  
Verder is gewerkt aan verduurzamingsprojecten en zijn er nieuwe groenstroken aangelegd bij projecten voor het vervangen van riolering. Bijvoorbeeld voor het project Wateroverlast Amerongen.
Klimaat adaptatie gaat een steeds grotere rol spelen in het beheer van de openbare ruimte. In 2022 is gestart met een meer integrale aanpak van renovaties en beheer van de openbare ruimte. Extra aanpassingen die een rol kunnen spelen in verhogen van de biodiversiteit, het verminderen van de hittestress, aanleggen van meer groen en waterbergingen worden meegenomen in bestaande werken of als apart project uitgevoerd. In 2022 is de voorbereiding voor het aanpassen van bestaande parkeervakken naar groene parkeervakken in Amerongen afgerond. Dit wordt in 2023 uitgevoerd.

Financiën
De totale kosten bestaan uit € 1,2 miljoen aan apparaatskosten, € 82.000 aan kapitaallasten en € 1,4 miljoen voor regulier onderhoud.

Voor de investeringen op openbaar groen is er € 510.000 besteed. Dat is inclusief € 136.000 voor het project Valwind Leersum. Verder was er een investering specifiek voor klimaat adaptatie die dit jaar voor € 13.000 is besteed.

Openbaar groen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Het beleids- en uitvoeringsplan Natuurlijk! Buitenspelen is in 2020 vastgesteld.
Consequenties van het beleidskader
In het beleidsplan Natuurlijk! Buitenspelen 2020 - 2030 beschrijft de gemeente op welke wijze het huidige aantal speelplaatsen wordt teruggebracht waarbij inwoners speelplaatsen kunnen adopteren. Medio 2022 is de eerste speeltuin in Driebergen in beheer gekomen van een stichting. Ook startte de gemeente gesprekken met andere inwoners om het beheer van speelplaatsen van de gemeente over te nemen.
In aanvulling op het beleidsplan nam de gemeente in het Uitvoeringsprogramma "Groen en Duurzaam Doen!" extra middelen op om meer, en kwalitatief betere, centrale speelplaatsen te behouden waarbij o.a. de bereikbaarheid, de integratie van openbaar groen en het onderscheid tussen voorzieningen voor jonge en oude kinderen betrokken wordt.

Realisatie
Jaarlijks worden alle speeltoestellen technisch geïnspecteerd. Daarnaast vinden meerdere visuele controles per jaar plaats. Hiermee voldoen wij aan onze wettelijke zorgplicht. De gemeente blijft kijken naar omvormen van speelplaatsen zodat met het beschikbare budget zoveel mogelijk speelmogelijkheden worden gecreëerd in onze openbare ruimte.

Financiën
Er is in totaal € 42.000 uitgegeven aan kapitaallasten en € 46.000 aan regulier onderhoud. Er zijn geen investeringen.

Speelvoorzieningen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP) is vastgesteld in mei 2017. Hierin is de gemeente gestart met het zogenaamde risico gestuurd rioolbeheer. Uitgangspunt was de staat van het riool op basis van inspecties. Werken werden opgenomen als grote projecten waar het riool werd vervangen en tegelijkertijd de weg en vaak ook de herinrichting van de weg. In het teken van duurzaamheid werd bij de meeste projecten gelijk een gescheiden riolering aangelegd zodat regenwater apart wordt afgevoerd en uiteindelijk terug vloeit naar de natuur.  Klimaatadaptatie heeft een steeds grotere rol in beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Daarom is in 2020 een actualisatie van het rioolprogramma vastgesteld door de Raad.
Onze gemeente heeft ook een wateropgave vanuit het Waterschap en eigen ambities wat betreft duurzaamheid en gescheiden opvangen van regenwater. In 2022 is het LAS (Lokale Adaptie Strategie) vastgesteld door de Raad. Hierin worden doelen opgesteld om consequenties van de klimaatverandering op te vangen of te verminderen. De ambitie is om de gemeente in 2050 water robuust en klimaat adaptief te hebben ingericht.

Consequenties van het beleidskader
Het in het GRP beschreven beleid heeft tot doel om huishoudelijk afvalwater en regenwater op veilige en efficiënte wijze af te voeren. De uitgangspunten zijn dat we regenwater - dat relatief schoon is - zoveel mogelijk buiten het riool houden en dat we riolen die niet meer goed functioneren planmatig renoveren of vervangen. De herinrichting van wegen en openbaar groen wordt zoveel mogelijk gelijktijdig met het riool geïnitieerd. Dit beperkt de kosten en vermindert overlast voor bewoners.

Realisatie
In 2022 is verder gewerkt aan renovatie van de riolering in de dorpen Doorn en Driebergen. Verder is een grote inventarisatie gemaakt in de overige dorpen wat betreft renovatie en vervangen. En er is gewerkt aan projecten waarin de riolering volledig wordt vervangen.
Klimaatadaptatie wordt steeds belangrijker en kan goed wordt meegenomen in werken aan de riolering. Hier zijn veel mogelijkheden voor, regenwater kan in het maaiveld op natuurlijke wijze worden opgevangen (wadi's), en in verschillende infiltratievoorzieningen. Met een oog op de toekomst en droogte in de zomer wordt ook gekeken naar regenwater ondergronds opvangen in basins.

In het project Wateroverlast Amerongen in de deelgebieden 3-4-5 is (en wordt) het riool vervangen en worden maatregelen getroffen voor het afvoeren en opvangen van grote hoeveelheden regenwater.  En er is gestart met de voorbereiding van het vervangen van de riolering in Dennenhorst. Bij beide projecten wordt een gescheiden rioolstelsel aangelegd. En er worden diverse klimaat adaptieve maatregelen genomen om regenwater lokaal op te vangen.
Wat betreft klimaat adaptatie zijn er voorbereiding gedaan voor meerdere werken. De uitvoering start in 2023.

Financiën
De totale kosten bestaan uit € 718.000 aan apparaatskosten, € 2,2 miljoen aan kapitaallasten en € 1,6 miljoen voor regulier onderhoud.

Van de investeringen voor renovatie en vervangen van riolering, pompen en gemalen is er ruim € 2 besteed. Daarnaast is er van de investeringen voor klimaat adaptatie € 12.659 besteed. Dit betreft voorbereidingskosten. Na een onttrekking van € 7.000 is de stand van de voorziening onderhoud riolering per 31-12-2022 € 3,2 miljoen . Er zijn geen reserves.

Het beleidskader
In 2017 is de visie op vastgoed vastgesteld door het college. De gemeente heeft drie categorieën vastgoed in eigendom:

• Publiek vastgoed (cultuurhuizen, sporthal, gymzalen, gemeentekantoor, gemeentewerf, brandweerkazernes);
• Niet commercieel vastgoed (monumenten, aula’s, kinderboerderij en standplaatsen);
• Af te stoten vastgoed (kinderdagverblijven, woningen).

Consequenties van het beleidskader
Het publieke vastgoed wordt aangepast aan de duurzaamheidsambities. Het niet commerciële vastgoed wordt in een zo goed mogelijke staat onderhouden en zo mogelijk afgestoten. Het af te stoten vastgoed wordt minimaal onderhouden. De meeste onderhoudsactiviteiten betreffen het dagelijkse onderhoud en incidenteel groot onderhoud of nieuwbouw.

Realisatie
Onderstaand de lijst van het vastgoed wat in beheer is bij het team Omgevingsontwikkeling:

De renovatie en het verduurzamen van de brandweerkazerne in Driebergen en de sporthal Steinheim in Doorn is gestart. Ook is een aanvang gemaakt met het vervangen van de verlichting van het gemeentekantoor in Doorn en de cultuurhuizen Pléiade in Doorn en De Binder in Leersum naar LED-verlichting. Hierbij wordt gebruik gemaakt van subsidies maar ook van het hiervoor ingestelde revolverende fonds. De woningkavels Gooyerdijk 114 en 116 te Doorn en de koepel Beerschoten-Willinkshof te Driebergen zijn verkocht.

Financiën
De huidige budgetten zijn onvoldoende om het vastgoed risicogestuurd te kunnen onderhouden op niveau 3 van de NEN-norm 2767 en de eisen op grond van wet- en regelgeving. De gebouwen worden daarom jaarlijks binnen het beschikbare onderhoudsbudget onderhouden.  De MJOP’s worden telkens geactualiseerd. De noodzakelijke budgetten voor onderhoud vastgoed zijn vanaf 2022 oplopend in de begroting opgenomen. Urgent en onvoorzien onderhoud wordt direct uitgevoerd, meerjarig gepland onderhoud is hiermee vanaf 2024 structureel gedekt.

De apparaatskosten en de kapitaallasten worden afzonderlijk verantwoord op productniveau. De totale kosten voor regulier onderhoud zijn € 1,1 miljoen. Voor investeringen aan gebouwen is er in totaal € 400.000 besteed.

Het beleidskader
De Nota Sport in Beeld is vastgesteld door de raad op 24 september 2008 en heeft tot doel de beoefening van georganiseerde sport voor inwoners te faciliteren en te stimuleren. In maart 2018 heeft de raad de nota sportaccommodaties 2018-2022 ‘Sport en Ruimte’ vastgesteld.

In 2020 is er een capaciteitsonderzoek uitgevoerd om het aantal benodigde velden voor de buitensport in kaart te brengen. Daarnaast is het meerjaren investeringsplan (MIP 2020-2029) voor de buitensportaccommodaties geactualiseerd.

Consequenties van het beleidskader
De afgelopen jaren heeft de gemeente Utrechtse Heuvelrug ingezet op een verzelfstandiging van de buitensportaccommodaties (clubgebouwen en was- en kleedlokalen). Hiertoe is het achterstallig onderhoud weggewerkt en zijn vereniging gecompenseerd voor de uitgebleven reservering voor vervanging, de bruidsschat. Beheerstichtingen van buitensportverenigingen verkregen voor een symbolisch bedrag het recht van opstal (50 jaar) en werden voor eigen rekening en risico verantwoordelijk voor het onderhoud (volgens NOC*NSF- en NEN-norm). De gemeente blijft eigenaar van sportvelden en in die hoedanigheid verantwoordelijk voor beheer en onderhoud.

De Doornse IJsclub is voor eigen rekening en risico verantwoordelijk voor de exploitatie van ijsbaan, skeelerbaan, jeu de boulesbaan en atletiekbaan aan de Bloemengaard in Doorn. Met uitzondering van een 60/40 gemeente/ijsclub kostenverdeling voor vervangingsinvestering ligt de volledige onderhoudsverantwoordelijkheid bij de ijsclub. Met vijf van de zes tennisverenigingen zijn begin 2017 de laatste overeenkomsten getekend. Waarmee alle tennisaccommodaties zijn geprivatiseerd en verantwoordelijkheden ten aanzien van de sportvelden en veldinrichting, helder zijn.

In het kader van verduurzaming wordt traditionele veldverlichting vervangen door ledverlichting.

De gemeente heeft als beheerder van kunstgrasvelden een zorgplicht, als het gaat om de milieurisico’s die de kunstgrasvelden met zich meebrengen. Om te voorkomen dat schadelijke stoffen (direct) in het milieu terechtkomen, worden kunstgrasvelden de komende jaren voorzien van kantplanken.

Realisatie
De benodigde capaciteit en de investeringen voor de komende jaren is inzichtelijk gemaakt en aan de hand hiervan zal in de toekomst uitvoering worden gegeven aan de verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van de gemeente. Het aanbrengen van de kantplanken is in 2022 afgerond.

In 2022 is nadere invulling gegeven aan het project ledverlichting, met als resultaat de vervanging van de veldverlichting op de sportvelden door ledverlichting.

Financiën
De totale kosten bestaan uit € 250.000 aan apparaatskosten, € 900.000 aan kapitaallasten en € 1,8 miljoen voor regulier onderhoud. Verder is er € 315.000 besteed aan de investeringen voor buitensport.

Buitensportcomplexen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
De gemeente heeft het eigendom en beheer van negen - vijf algemene en vier historische - gemeentelijke begraafplaatsen: één in Maarn en in Amerongen, Doorn, Driebergen-Rijsenburg en Leersum elk twee. Op de vier oude begraafplaatsen worden geen nieuwe graven meer uitgegeven en voeren vrijwilligers het onderhoud uit.

Consequenties van het beleidskader
Wij hebben in de afgelopen jaren uitbreidingen van de begraafcapaciteit gerealiseerd op de begraafplaatsen van Leersum en Doorn. In Doorn is een natuurbegraafplaats gerealiseerd.

Realisatie
In 2022 is de administratie op orde gebracht. Er is een haalbaarheidsonderzoek gedaan naar de uitbreidingsmogelijkheden voor het natuurbegraven in Doorn. Dat blijkt niet haalbaar in het achterliggende bosperceel. Er wordt in 2023 gekeken naar mogelijke alternatieven en/of beperkte mogelijkheden op de bestaande begraafplaatsen.

Financiën
De totale kosten bestaan uit € 279.000 aan apparaatskosten, € 77.000 aan kapitaallasten en € 806.000 voor regulier onderhoud. Wat betreft investeringen is er € 9.000 van de voorbereidingskrediet voor natuur begraven besteed.

Buitensportcomplexen heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.

Het beleidskader
Geen beleidskader.

Consequenties van het beleidskader
Op dit moment is er geen vastgesteld beleid. Er zijn dan ook geen plannen voor de kunstwerken in onze gemeente.

Realisatie
Er zijn geen activiteiten uitgevoerd, omdat er geen middelen beschikbaar waren. Alleen bij gevaar of na meldingen van vernieling is beperkt onderhoud uitgevoerd.

Financiën
Voor dit product was geen exploitatiebudget begroot. Er waren ook geen investeringen beschikbaar gesteld voor renovatie of vervanging van kunstwerken.

Kunstwerken heeft geen onderhoudsvoorziening of reserve.