Algemene Dekkingsmiddelen
(bedragen x € 1.000) | |||||||||||
Omschrijving | Jaarrekening 2021 | Begroting 2022 | Begroting 2022 na wijzigingen | Jaarrekening 2022 | Af-wijkingen | V/N | |||||
1 | Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is | 15.509 | 14.542 | 14.936 | 14.864 | -72 | N | ||||
- OZB woningen | 9.572 | 9.724 | 9.917 | 9.923 | |||||||
- OZB niet-woningen | 3.111 | 2.918 | 2.992 | 2.901 | |||||||
- Overige belastingen | 2.826 | 1.901 | 2.027 | 2.040 | |||||||
2 | Algemene uitkering | 76.078 | 73.662 | 81.094 | 84.457 | 3.363 | V | ||||
3 | Dividend | 494 | 251 | 820 | 820 | 0 | |||||
4 | Saldo van de financieringfunctie | 458 | 143 | * | 41 | 41 | V | ||||
5 | Overige algemene dekkingsmiddelen | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |||||
Totaal | 92.539 | 88.599 | 96.850 | 100.182 | 3.333 | V | |||||
* Het saldo van de financieringsfunctie wordt uitsluitend berekend bij het opstellen van de begroting en de jaarstukken. |
Ad 1 Lokale heffingen, waarvan de besteding niet gebonden is: € 72.000 N
OZB niet-woningen: € 91.000 N
De opbrengsten over voorgaande belastingjaren zijn € 98.000 lager dan de prognose die de BghU in september afgaf over de omvang van de nog op te leggen aanslagen. De OZB gebruikers niet-woningen laat voor het overige diverse kleine voordelen zien van € 7.000.
Belastingen overig € 61.000 N
Na invoering van een nieuw belastingpakket door de BghU bleek dat de gemeente in de geraamde opbrengsten ten onrechte rekening hielden met de opbrengst uit invorderingskosten. Deze opbrengsten komen namelijk ten goede aan de BghU. Correctie hiervan zorgt eenmalig voor een nadeel van € 68.000. Binnen de belastingen overig is verder sprake van diverse kleine voordelen € 7.000.
Forensen en Toeristenbelasting € 86.000 V
De gemeente houdt in deze jaarrekening rekening met een opbrengst uit toeristenbelasting van
€ 1.143.000. Begroot was een bedrag van € 1.046.000 en dus is sprak van een te verwachten extra opbrengst van € 97.000. De aanslagen toeristenbelasting 2022 worden medio juni 2023 opgelegd en dus is nog sprake van een prognose waarbij de gemeente zich baseert op de gerealiseerde aantallen van 2019, het jaar voor het uitbreken van de Covid-19 pandemie.
Diverse kleine afwijkingen € 17.000 N
Ad 2 Algemene uitkering: € 3.363.000 V
Het voordeel is opgebouwd uit de volgende onderdelen:
- de via de decembercirculaire ontvangen extra algemene uitkering, verminderd met het voor 2023 bedoelde bedrag voor de energietoeslag (per saldo € 421.000 V),
- bijstelling van de gemeentefondsuitkering over voorgaande jaren (€ 15.000 N),
- de nog niet bestede middelen uit coronasteunpakketten (€ 2.062.000 V )
- de resterende middelen Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen (POK) (€ 274.000 V),
- in de begroting 2022 hield de gemeente rekening met een te ontvangen bedrag vanuit de compensatieregeling voogdij/18+ van € 2,4 miljoen. De gemeente kon echter op grond van de criteria van de regeling een aanvraag van € 3,8 miljoen indienen. Een aanvraag die ook volledig werd goedgekeurd maar nog niet formeel werd toegekend in de decembercirculaire 2022 omdat het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport de totale inventarisatie van de aanvragen niet tijdig kon afronden. De definitieve toekenning en uitbetaling is verschoven naar de meicirculaire 2023. Voorzichtigheidshalve heeft de gemeente daarom een nog te ontvangen bedrag in de jaarrekening 2022 opgenomen van 80% van de totale aanvraag (= € 3,0 miljoen). (voordeel € 624.000). Onlangs is bekend geworden dat er landelijk een groter beroep is gedaan op de compensatieregeling voogdij/ 18+ dan de middelen die het Rijk hiervoor beschikbaar had en dit betekent dat de gemeente niet het volledige bedrag van de aanvraag krijgt uitgekeerd. OP basis van de berichtgeving krijgt de gemeente 80% uitgekeerd en dat is volledig in overeenstemming met het bedrag dat verwerkt is in deze jaarrekening.
- diverse kleine afwijkingen € 3.000 N
Ad 3 Dividend: € 1.000 V
Een kleine afwijking.
Ad 4 Saldo van de financieringsfunctie € 102.000 N
Op basis van de begroting 2022 hield de gemeente rekening met een rentevoordeel op de financieringsfunctie van € 143.000. In werkelijkheid valt dit voordeel lager uit omdat we € 41.000 minder rente kunnen toerekenen aan de taakvelden. Er is dus sprake van een nadeel van € 102.000 ten opzichte van de begroting.
Ad 5 Overige algemene dekkingsmiddelen
Geen afwijking
Overhead
Het aandeel overhead
Met overhead wordt bedoeld ‘alle kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van medewerkers in het primaire proces’. Dit begrip laat enige ruimte voor interpretatie. Zo mogen gemeenten zelf de mate van detaillering bepalen als het gaat om toerekening van kosten aan directe producten of aan overheadproducten. De bedoeling van dit BBV-overzicht is de omvang van de overhead beter in beeld te krijgen, deze te kunnen benchmarken en om enige sturing hieraan te kunnen geven. Daarbij gaat het met name om de onderdelen waar de overhead uit bestaat en wat een organisatie daarvoor krijgt.
(bedragen x €1.000) | ||||||||||
Apparaatskosten | Jaarrekening 2021 | Begroting 2022 primair | Begroting 2022 na wijziging | Jaarrekening 2022 | Afwijkingen | V/N | ||||
Huisvestingskosten - Werf | 750 | 834 | 779 | 711 | ||||||
Huisvestingskosten Gemeente kantoor en Cultuurhuis | 1.743 | 1.324 | 1.184 | 1.311 | ||||||
Huisvestingskosten - totaal | 2.493 | 2.158 | 1.963 | 2.022 | -59 | N | ||||
Personeelskosten - producten | 12.498 | 13.516 | 12.041 | 12.696 | ||||||
Personeelskosten - Overhead | 8.590 | 11.060 | 11.767 | 9.491 | ||||||
Personeelskosten - totaal | 21.088 | 0 | 24.575 | 23.808 | 22.187 | 1.621 | V | |||
ICT kosten - Producten | 511 | 489 | 496 | 649 | ||||||
ICT kosten - Overhead | 1.024 | 1.066 | 1.094 | 1.061 | ||||||
ICT kosten - Totaal | 1.535 | 1.555 | 1.590 | 1.710 | -120 | N | ||||
Kosten Verbonden partijen (RID) | 1.704 | 1.704 | 1.632 | 1.632 | 1.632 | 1.632 | 1.587 | 1.587 | 45 | V |
Totaal apparaatskosten exclusief inhuurkosten | 26.820 | 29.920 | 28.993 | 27.507 | 1.486 | V | ||||
Inhuurkosten - Producten | 4.785 | 933 | 3.045 | 5.857 | ||||||
Inhuurkosten - Overhead | 1.622 | 13 | 194 | 1.613 | ||||||
Inhuurkosten - Totaal | 6.407 | 946 | 3.239 | 7.471 | -4.232 | N | ||||
Totaal apparaatskosten inclusief inhuurkosten | 33.227 | 30.866 | 32.232 | 34.977 | -2.746 | N |
De totale apparaatskosten zijn € 2,7 mln. hoger dan begroot (werkelijk € 34,9 mln. - begroot € 32,2 mln.), een afwijking van 7,8%. Binnen deze afwijking is een overschrijding op inhuur (€ 4,2 mln.) gedeeltelijk gecompenseerd door een onderbesteding op eigen personeelslasten (- € 1,6 mln.), per saldo een overschrijding van € 2,6 mln.. Deze tegengestelde bedragen zijn grotendeels te verklaren door onderbezetting op eigen formatie omdat vacatures langere tijd niet konden worden ingevuld door de krapte op de arbeidsmarkt, in combinatie met relatief dure inhuur die hiervoor in de plaats is gekomen om de taken adequaat te blijven uitvoeren in een periode waarin de effecten van corona nog aanwezig waren.
Van de totale apparaatskosten van € 34,9 mln. is € 15,1 miljoen aan te merken als overhead. In onderstaand overzicht is de specificatie hiervan opgenomen. Hierbij is ook aangegeven hoe de werkelijke overheadkosten zich verhouden tot de begroting. De inhuur en overhead worden verder toegelicht in de paragraaf Bedrijfsvoering.
(bedragen x €1.000) | ||||||
Overheadkosten | Jaarrekening 2021 | Begroting 2022 primair | Begroting 2022 na wijzigingen | Jaarrekening 2022 | Afwijkingen | V/N |
Huisvestingskosten Gemeente kantoor en Cultuurhuis | 1.743 | 1.324 | 1.184 | 1.311 | -127 | |
Personeelskosten - Overhead | 8.590 | 11.060 | 11.767 | 9.491 | 2.276 | |
ICT kosten - Overhead | 1.024 | 1.066 | 1.094 | 1.061 | 33 | |
Kosten Verbonden partijen (RID) | 1.704 | 1.632 | 1.632 | 1.587 | 45 | |
Totaal overheadkosten exclusief inhuurkosten | 13.060 | 15.081 | 15.677 | 13.451 | 2.226 | V |
Inhuurkosten - Overhead | 1.622 | 13 | 194 | 1.613 | -1.419 | N |
Totaal overheadkosten inclusief inhuurkosten | 14.682 | 15.094 | 15.871 | 15.064 | 807 | V |
Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de gerealiseerde overheadkosten € 807.000 voordelig afwijken van de begroting na wijziging. Dit voordeel wordt met name veroorzaakt door:
1. Begrote en werkelijke lasten op andere posten verwerkt (€ 856.000 V);
2. Huisvesting (€ 127.000 N);
3. ICT-kosten (€ 77.000 V)
Ad 1. In de begroting worden de tussentijdse begrotingswijzigingen op personeelslasten (personeelskosten/inhuurkosten) niet verwerkt op de bijbehorende producten van de verschillende programma’s. Deze worden centraal verwerkt op de concernoverhead. Hierdoor ontstaat aan het eind van het jaar een (voordelig) begrotingsresultaat op de concernoverhead van € 856.000. De werkelijke personeelslasten worden wel op de bijbehorende producten van de verschillende programma's geboekt. Hierdoor ontstaat een even groot (nadelig) begrotingsresultaat, waardoor dit geen invloed heeft op het saldo rekeningresultaat.
Ad. 2 Door stijgende energiekosten is deze post 36.000 hoger en vanwege stijgende kosten (oa. materialen en loonkosten) voor het onderhoud gebouwen zijn deze 81.000 hoger
Ad 3. Kosten ICT zijn lager vanwege restitutie RID over het jaar 2021 en minder uitgifte van hardware raads- en commissieleden.
Grondexploitaties en anterieure overeenkomsten
De overheadkosten mogen vanuit het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) niet meer direct aan de producten worden toegerekend, met uitzondering van grondexploitaties en anterieure overeenkomsten. In de begroting 2022 werd rekening gehouden met een bedrag van € 236.000 dat aan de producten grondexploitaties en anterieure overeenkomsten kon worden toegerekend. De realisatie is uitgekomen op € 216.000. De afwijking van 20.000 euro werd veroorzaakt door diverse kleine verschillen.
Overheadtarief
Om te komen tot kostendekkende tarieven wordt extra-comptabel (dus buiten de administratie om) overhead aan de lokale heffingen (afvalstoffenheffing, rioolheffing, marktgelden, begraafrechten en leges) toegerekend. In onze gemeente doen we dat door een vaste overheadopslag toe te rekenen aan elk direct begroot uur aan een kostendekkend product. Het overheadtarief waarmee in de begroting 2022 rekening werd gehouden bedroeg € 54,90. In werkelijkheid bedraagt het overheadtarief in 2022 € 54,79. Dit lagere tarief wordt veroorzaakt door lagere kosten overhead ten opzichte van de primaire begroting. Bij gelijkblijvend tarief (conform begroting) zijn er daardoor lagere overheadkosten.
Vennootschapsbelasting
Uit de gerealiseerde jaarcijfers 2022 blijkt dat de gemeente niet Vennootschapsbelasting (Vpb) plichtig is voor de activiteiten die onder de Vpb vallen. Er is sprake van verlieslatende of kostprijsdekkende activiteiten. De verwachting is dat de betreffende activiteiten structureel verlieslatend of kostprijsdekkend blijven. Dit ligt in lijn met de standpunt inname van onze fiscaal adviseur, vastgelegd in brieven aan de Belastingdienst.
De actualisatie van de Vpb quickscan grondexploitaties naar aanleiding van het Meerjaren perspectief grondexploitaties (MPG) per 1-1-2022 en per 1-1-2023 is nog niet afgerond. Zodra de uitkomsten bekend zijn, dan zullen wij deze delen met de accountant.
De Vpb aangifte (nihil) 2020 is in 2022 ingediend. Voor de Vpb aangiftes 2021 en 2022 hebben wij uitstel gekregen van de Belastingdienst.
Onvoorzien
Jaarlijks wordt op begrotingsniveau een bedrag geraamd voor onvoorziene lasten. In 2022 is geen gebruik gemaakt van onvoorzien. Het hiervoor gereserveerde bedrag van € 124.000 valt daarmee volledig vrij ten gunste van het jaarrekeningresultaat.